Ostrożność i szczególna ostrożność to pojęcia często mylone lub niewłaściwie interpretowane. Często przekłada się to negatywnie na późniejsze wyniki państwowego egzaminu teoretycznego. Jak zatem poprawnie zinterpretować oba pojęcia? Zachowanie ostrożności jest jednym z elementarnych, ustawowych obowiązków każdego uczestnika ruchu w każdej sytuacji. Prawo o ruchu drogowym nie definiuje ostrożności, jednak najczęściej jest ona utożsamiana z rozwagą, przezornością, działaniem w skupieniu. Obowiązek zachowania ostrożności łączy się z obowiązkiem unikania wszelkich zachowań, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Należy to rozumieć przede wszystkim jako nakaz unikania ryzyka. W pojęciu zachowania ostrożności chodzi również o unikanie wszelkich zachowań niepożądanych ze względu na negatywne skutki (niebezpieczeństwo, zakłócenie porządku, utrudnienia, szkody), nawet jeśli zachowania te nie stanowią naruszenia innych przepisów. W Prawie o ruchu drogowym wskazano też konkretne sytuacje, w których wymagana jest szczególna ostrożność, zdefiniowana jako ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. Szczególna ostrożność nie jest zatem stanem permanentnym podczas jazdy. Jako kierowca szczególną ostrożność musisz zachować w następujących sytuacjach:
- włączając się do ruchu,
- zmieniając kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu,
- cofając,
- wyprzedzając,
- zbliżając się do skrzyżowania,
- zbliżając się do przejścia dla pieszych,
- przejeżdżając obok oznaczonego przystanku tramwajowego nieznajdującego się przy
chodniku, - zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów,
- skręcając w drogę poprzeczną (chodzi o bezpieczeństwo rowerzystów jadących
na wprost), - zbliżając się do przejazdu kolejowego oraz przejeżdżając przez przejazd,
- jadąc w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza,
- przejeżdżając obok pojazdu nauki jazdy lub pojazdu egzaminacyjnego,
- omijając oznakowany pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w czasie ich wsiadania lub wysiadania,
- przejeżdżając obok autobusu szkolnego,
- omijając oznakowany pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych w czasie ich wsiadania lub wysiadania,
- zbliżając się do miejsca oznaczonego znakiem ostrzegawczym.